Maki znane są od tysięcy lat. Starożytne teksty medyczne opisywały go jako środek uśmierzający ból. Przeciwbólowe właściwości maku wynikają z obecności morfiny w mleczku makowym, z którego produkuje się substancję narkotyczną - opium.
Opium było kiedyś bardzo popularne. Używano go nawet do uspokajania płaczących niemowląt. W dzisiejszych czasach nadal wykorzystuje się wartości lecznicze i odżywcze maku
Stosuje się go w medycynie naturalnej, kosmetologii i w kuchni. Powszechnie zdobi rabaty kwiatowe. Ale czy rzeczywiście jest bezpieczny dla zdrowia? Co zawiera mak i jak działa?
Mak zawiera wiele korzystnych dla zdrowia związków, w tym: olejki eteryczne, minerały (m.in. wapń, magnez, potas, cynk), olejki eteryczne, składniki mineralne.
Mak ― co to za roślina?
Mak (Pavaper) to gatunek rośliny oleistej z rodziny makowatych. Można go znaleźć prawie wszędzie, ale większość rodzajów kwitnie na półkuli północnej. Są to byliny zielne, które dorastają do ponad metra wysokości i wytwarzają duże, pojedyncze kwiaty na długich łodygach.
Kwiaty różnią się odcieniem i mogą być białe, różowe, pomarańczowe, a nawet ciemnofioletowe, żółte lub fioletowe. Owoce znane są również jako mak i zawierają wiele drobnych niebieskawych nasion (nie mylić z nasionami wiśni).
Maki można znaleźć na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Na całym świecie występuje około 70 do 100 gatunków. Są wśród nich rośliny jednoroczne, dwuletnie i wieloletnie. Rosną one w stanie dzikim jako chwasty na polach uprawnych i ugorach, ale mogą być również celowo uprawiane. Mak lekarski (Papaver somniferum L.), jeden z gatunków o najwyższej zawartości morfiny, jest kontrowersyjnym przykładem odmiany wysokomorfinowej, podczas gdy przykłady takie jak mak niebieski stosowany w przetwórstwie żywności są odmianami niskomorfinowymi.
W Polsce najpopularniejsze są maki polne (Papaver rhoeas L.), maki piaskowe i maki alpejskie. Jako przykład można podać mak lekarski, mak atlantycki, mak kaukaski, mak syberyjski (znany również jako odmiana ozdobna), mak wschodni (turecki - ozdobny) i inne rośliny uprawne.
Mak w folklorze i mitologii
Ze względu na swoje właściwości uspokajające i narkotyczne mak opiumowy kojarzy się ze snem i śmiercią. Mak uważany jest za roślinę łączącą świat sennych fantazji z istotami nadprzyrodzonymi, ponieważ wiąże się z letargiem, znanym również jako stan na granicy życia, w którym większość funkcji organizmu zostaje zatrzymana. Mak był używany w dawnych słowiańskich praktykach ludowych do odpędzania złych duchów.
Mak ma smak!
Ziarna maku są piękne, pachnące i smaczne. Mają bogaty smak z lekką nutą goryczy. Jest szczególnie ważny w niektórych tradycyjnych słodyczach. Na co dzień mak podawany jest w piekarniach jako ciasto drożdżowe i makowiec. Jego nasiona dodaje się także do ciast i ciasteczek. Jest łatwo dostępny w sklepach, dzięki czemu możemy sami przyrządzić sobie makowe potrawy. Mak szybko schodzi z półek w okolicach Świąt Bożego Narodzenia, kiedy to ludzie na całym świecie przygotowują w domach makowce, kutię, pierniki, strucle, pierogi, kluski.